Estranglo-loup
Aconitum lycoctonum
Ranunculaceae
Àutri noum : Tuo-loup, Toro-jauno, Fueio-de-pesou, Touàra, Acounit.
Noms en français : Aconit tue-loup, Coqueluchon jaune.
Descripcioun :Planto renadivo proun grando qu'a de fueio bèn verdo e telado. Li flour soun d'un jaune palinèu emé un casco que resto estré à la baso (au contro de Aconitum anthora). La subsp. presentado eici, ié dison vulparia.
Usanço :L'estranglo-loup es uno planto di proun empouisounanto. Caup d'alcalouïdo (l'acounitino) que paraliso lou cors e majamen l'alenamen, ço que douno la mort. A passa tèms se n'en servié pèr tua li loup e li rèinard e peréu, coume lou rapourto Mistral (TdF), contro li pesou (Fueio-de-pesou). Bèn dousado, a pamens d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto).
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2300 m
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Bos fres
- Prado à rousèu
- Ribo d'aigo
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Aconitum lycoctonum L., 1753
Mourihoun
Stellaria media
Caryophyllaceae
Àutri noum : Paparudo, Trisseto, Esteleto, Bourassou.
Noms en français : Mouron des oiseaux, Morgeline.
Descripcioun :Erbo basso coumuno à mita couchado que fai de pichòti flour blanco que sèmblon d'estello. Li petalo soun fendasclado sus quàsi touto la loungour, li fueio soun un pau pounchudo, óupousado, aquéli d'en bas emé un pecoui au contro de li d'en aut.
Usanço :Maugrat que caup un pau de sapounino lou mourihoun pòu rintra dins l'ensalado champanelo. Pamens vau mies lou culi quouro flouris pèr pas s'engana emé lou mouroun rouge (o blu), Anagalis arvensis, qu'èi bèn mai dangeirous (caup de ciclamino). Lou mourihoun èi vertuous contro li proublèmo de pèu e ajudo à lucha contro li mau d'os e mai encaro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 40(80) cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Stellaria
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Janvié à decèmbre
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Stellaria media (L.) Vill., 1789